Langer partnerverlof vanaf 1 juli: ‘Dit kan voor een cultuuromslag zorgen’
Vanaf 1 juli, wordt het geboorteverlof voor partners flink uitgebreid. Daarmee lijken de twee dagen vrij nog een verre herinnering. Wat gaat er precies gebeuren, en wat zijn de gevolgen?
Sinds 2019 is het verlof voor partners in loondienst uitgebreid van twee dagen naar één keer het aantal werkuren per week, waarbij het loon wordt doorbetaald door de werkgever. Vanaf deze zomer wordt het verlof met nog eens vijf weken verlengd. Gedurende die periode krijgt de werknemer een uitkering van het UWV ter hoogte van 70 procent van het salaris, en heeft de werkgever geen loonkosten.
Het extra verlof moet binnen een half jaar worden opgenomen, en mag gespreid worden over die periode. Om gebruik te mogen maken van de regeling moet de partner in de eerste vier weken na de geboorte een week vrij hebben genomen. Ook moet het verlof minimaal een maand van tevoren bij de werkgever zijn aangevraagd, tenzij dat door vroeggeboorte niet mogelijk is.
Effect op de rol van vaders
Bij heteroseksuele stellen delft de vader nog vaak het onderspit als het gaat om de zorg voor een kind. “De huidige regeling is gericht op oude normen en waarden, waarbij de vrouw zorgt en de man werkt. Na het eerste kind gaat bijna de helft van de vrouwen dan ook korter werken, terwijl dat bij mannen maar 9 procent is”, zegt onderzoeker Emiel Maliepaard van Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis.
Van tweeverdieners veranderen veel stellen na hun eerste kind in anderhalfverdieners, wat bij heterokoppels vooral de vrouw afhankelijker maakt, vertelt Maliepaard. “Een langer partnerverlof kan een cultuuromslag stimuleren en dat draagt bij aan de financiële onafhankelijkheid van vrouwen.”
Overigens zou er volgens Atria nog wel een tandje bij kunnen. Het kenniscentrum pleit voor een doorbetaling door het UWV van 100 procent om te voorkomen dat alleen de happy few vrij vraagt, en betoogt dat er een minimum van twaalf weken moet komen. “Zo wordt het verschil tussen de partners weggenomen en kunnen beiden een sterke band opbouwen met het kind. Dan vervallen de ouders ook minder snel in de oude patronen.”
Zelfstandigen moeten daarnaast ook van de regeling gebruik kunnen maken, vindt Maliepaard. “Wil je een cultuuromslag, dan moet je het beleid zo breed mogelijk insteken. Bovendien werkt niet iedereen vrijwillig als zzp’er.”
Personeelstekort voor werkgevers?
Een negatief geluid over het uitgebreide verlof komt van hr-dienstverlener ADP Nederland, die eerder deze maand stelde dat werkgevers erdoor in de problemen zouden kunnen komen. “Als meerdere werknemers tegelijkertijd het aanvullend verlof willen opnemen, kan een organisatie vrij plotseling te maken krijgen met een personeelstekort”, aldus Dik van Leeuwerden.
“Wij denken dat dat wel meevalt”, nuanceert Jannes van der Velde van AWVN, die de werkgevers van zo’n vijf miljoen werkenden representeert. Enerzijds zal volgens hem niet iedereen van de regeling gebruikmaken, mede door de 70 procent-doorbetalingsregeling. “Mensen die op een niet al te hoog inkomen zitten, zullen er daardoor langer over nadenken.”
Als er een zwaarwegend bedrijfsbelang is, kan een werkgever bovendien ook nog aan de handrem trekken en over een compromis in gesprek gaan, zegt de woordvoerder. Dat kan bijvoorbeeld als iemand een belangrijke taak vervult die niet zomaar kan worden ingevuld door een tijdelijke kracht.
Wel maakt Van der Velde een kanttekening over de kosten van de maatregel. “Er moet naar schatting 160 miljoen euro op tafel komen om dit te betalen. Op dit moment komen alle kosten slecht uit en dit beleid verhoogt de kosten van arbeid. Dat is slecht voor de werkgelegenheid.”
Herwaardering van zorgtaken
Is de regeling niet oneerlijk voor mensen die bewust kinderloos zijn? Maliepaard vindt van niet, omdat ook voor hen het uitgebreide partnerverlof positieve effecten kan hebben. “Wij denken dat zorgtaken door de maatregel een opwaardering kunnen krijgen. Zorgen moet worden gezien als iets belangrijks, en niet iets wat alleen door vrouwen of onbetaald wordt gedaan. Een opwaardering zal ook doorwerken in de zorgsector.”
Bron: nu.nl